W przypadku wszelkich pożyczek zawsze dobrze zadbać jest o dowód takiej transakcji, co może się okazać istotne w przypadku dochodzenia swoich racji przed sądem. Często wymagane jest też sporządzenie pisemnej umowy. Kiedy do tego dochodzi i co powinno być w niej zawarte?
Czym jest umowa pożyczki?
Zgodnie z przepisami Kodeksu Cywilnego jest to przeniesienie określonej ilości pieniędzy lub rzeczy (oznaczonych co do gatunku) na biorącego pożyczkę, który zobowiązuje się oddać tę samą ilość pieniędzy lub rzeczy (tego samego gatunku i jakości). Ma zatem charakter tymczasowy i co ważne do jej zawarcia konieczna jest zgoda obu stron. Pożyczka nie musi być odpłatna, lecz to zależy już od konkretnych ustaleń. Pisemna forma spisania takiej umowy jest niezbędnie konieczna przy pożyczkach przekraczających wartość tysiąca złotych. Osoba dająca pożyczkę ma prawo odstąpić od umowy, jeżeli z uwagi na stan majątkowy drugiej strony wątpliwy jest zwrot pożyczonej kwoty. Prawo to przysługuje pod warunkiem, że pożyczkodawca nie był świadomy sytuacji pożyczkobiorcy w chwili zawierania umowy. Nie występują natomiast ograniczenia dotyczące tego jakie podmioty mogą zawierać umowy pożyczki – mogą to być osoby fizyczne, prawne czy jednostki nieposiadające osobowości prawnej, lecz z przyznaną zdolnością prawną.
Podstawowe elementy umowy pożyczki
Konieczne jest podanie danych obu stron zawierających umowę z dokładnym wskazaniem kto jest pożyczkodawcą, a kto pożyczkobiorcą. Poza imionami i nazwiskami powinno się podać dane z dokumentu tożsamości oraz PESEL, a w przypadku przedsiębiorstw czy instytucji także NIP, oznaczenie KRS lub REGON. Obligatoryjnym elementem dokumentu jest również przedmiot umowy, a więc dokładnie określona kwota pieniędzy lub w przypadku rzeczy precyzyjne i wyczerpujące ich opisanie, łącznie z ilością oraz jakością. Wreszcie dokument powinien być opatrzony miejscem i datą zawarcia umowy.
Co jeszcze powinno się znaleźć na umowie pożyczki?
Przepisy precyzują przede wszystkim te główne elementy umowy, bez których nie będzie ona ważna, lecz istnieje także szereg innych punktów, które powinny się znaleźć na poprawnie sporządzonej umowie pożyczki:
- czas trwania umowy (jej obowiązywania), a więc z uwzględnieniem daty zawarcia będzie to także termin zwrotu pożyczki. Według Kodeksu Cywilnego w przypadku braku oznaczenia czasu obowiązywania, dłużnik musi dokonać zwrotu w ciągu sześciu tygodniu po wypowiedzeniu przez udzielającego pożyczki;
- warunki spłaty – ustalenia dotyczące zasad spłaty, a więc tego czy będzie dokonywana na raty czy w całości, a także w jakiej formie (przekazana osobiście czy przelewem na wskazane konto);
- koszty – określenie czy w ramach umowy będą obowiązywały koszty odsetkowe lub prowizyjne. Jeżeli tak należy dodać dokładne stopy oprocentowania, a także całą kwotę do spłaty;
- nie jest to konieczne, lecz często w umowach znajdują się także zabezpieczenia pożyczki, takie jak weksel, poręczenie lub zastaw;
- określenie skutków braku spłaty lub opóźnień.
Dokładne określenie tych punktów pozwoli na pełną jasność obu stron odnośnie danej pożyczki i będzie też podstawą do klarownych decyzji prawnych, gdyby pojawiła się konieczność rozstrzygnięcia sporu przez sąd. Zarówno pożyczkodawca, jak i pożyczkobiorca zawierają na umowie swoje podpisy, które są potwierdzeniem, iż zapoznali się z ustalonymi warunkami i są ich świadomi.